Hoe efficiënt werken met diamantzaagbladen

Keuze van het gepaste zaagblad

Diamantzagen dienen bij het zagen in keramische vloeren, (beton)klinkers, dakpannen, vezelcementplaten, vers beton, asfalt en natuursteen. Ze zijn onder meer geschikt om detectielussen of krimpvoegen in beton te maken, voegsel uit gevels te zagen, snelbouwstenen te produceren en betonresten te verwijderen. Zowat iedereen in de bouwsector werkt ermee, maar heel wat producenten en verkopers merken een fout gebruik op. Hier volgt wat u moet weten.

diamantzaagbladen

Een diamantzaagblad bestaat uit een metalen lichaam met een asgat - om het blad op de machine te bevestigen - en segmenten. Elk segment bestaat uit synthetische diamanten die vastgehouden worden dankzij een metaalbinding. In de ideale omstandigheden slijten de diamanten en de metaalbinding in gelijke mate af. Door het schurende effect van het materiaal zal de binding na verloop van tijd de harde diamant loslaten, waardoor de volgende diamant tevoorschijn komt. De hardheid van de diamanten zorgt voor het zagende resultaat.

Metaalbinding

Wat bepaalt nu de levensduur, de zaagsnelheid en het comfort van een diamantzaagblad? Dat zijn de diamantgrootte en -concentratie, samen met de metaalbinding. Dat is een metaalpoedermengeling die kan bestaan uit ijzer, koper, kobalt, staal, titanium, brons etc. De bindingsamenstelling is bepalend voor het te zagen materiaal, aangezien ze zorgt dat de diamant tijdens de zaagcyclus vastgehouden wordt, meermaals kan breken en nieuwe, scherpe zaagranden doet ontstaan.

Voor harde materialen, zoals graniet, is een zachte metaalbinding (bv. met brons) aanbevolen. Zachte materialen, zoals baksteen, vragen een harde binding (met titaan, kobalt ...). Een harde binding op een hard materiaal veroorzaakt niet het noodzakelijke schurende effect op de metaalbinding. Er komt geen nieuwe diamant vrij en de zaag loopt ‘bot’. Hoe harder het te zagen materiaal, hoe zachter het bindingsmateriaal van het segment moet zijn en vice versa. De binding bepaalt ook de richtprijs van het zaagblad.

Hoe harder het te zagen materiaal, hoe zachter het bindingsmateriaal van het segment moet zijn - en vice versa

SEGMENTEN

De segmenten met hun diamanten worden bevestigd op een hardstalen blad, op één van drie manieren. Bij kleinere zagen komt de beste - en meest toegepaste en duurzaamste - verbinding tot stand door middel van laserlassen, d.i. vermelting van het segment met het staalblad.

Bij bladen met een grotere diameter past men zilversoldering toe, waarbij zilversoldeersel het segment en het metaalblad verbindt. Bij deze bladzagen is afkoeling cruciaal om loskomende delen ten gevolge van belastingshitte te voorkomen.

De bevestiging van een vol randsegment aan een staalblad gebeurt door middel van een persing van het blad met diamantrand in een mal, gevolgd door sintering in een oven. Het resultaat is een diamantzaag die uit één geheel bestaat. Dit proces is ook populair voor de productie van goedkope gesegmenteerde diamantzagen tot 230 mm, met minder kwaliteitseisen.

Universele ZAAGBLADen

Universele diamantzaagbladen hebben een binding die zowel harde als zachte metaalsoorten bevat. Het blad is bruikbaar voor allerlei materialen, maar bij voorkeur afwisselend en voor korte periodes. Bij intensief zagen is enkel een goed resultaat mogelijk als het zaagblad afgestemd is op de zaagmachine én het te zagen materiaal.

Welk diamantzaagblad?

hard of zacht materiaal

Ten eerste moet geweten zijn of het te zagen materiaal hard of zacht is, en welk afwerkingsniveau vereist is. Dat bepaalt de te kiezen metaalbinding. Zagen met een volle diamantrand zijn ideaal voor het zagen van keramiek, tegels of marmer; smalle segmenten voor moeilijk te zagen stenen. 

Zaagmachine

Een tweede belangrijke parameter is de gebruikte zaagmachine. Haar vermogen, de asdiameter, de draaisnelheid en de koelingsmethode zijn doorslaggevend in de keuze voor een bepaald zaagblad. Als er bij het zagen een zijdelingse belasting speelt, dient het zaagblad van een motordoorslijper dikker te zijn dan dat voor een tafelzaag, omdat er bij uit de hand zagen meer wrijving ontstaat op het stamblad.

Afkoeling en stofafvoer

Zaagstof is ongezond en belast het milieu en de omgeving. De meeste machines hebben daarom een waterreservoir of -aansluiting om stof te neutraliseren en het zaagblad af te koelen. De typische sleutelgatopeningen op vele bladen vergemakkelijken de afvoer van lucht en/of water vanuit de zaagsnede. Een nadeel van sleutelgatbladen is dat de turbulentie in de zaagkap een luide fluittoon genereert. Bij U-vormige openingen speelt dat minder, maar is de luchtkoeling minder effciënt. Daar waar waterkoeling mogelijk is, kiest men dus voor een U-slot. 

Maximale omtreksnelheid

De EN13236 bepaalt de maximaal toegelaten draaisnelheid voor veilig zagen. Een zaagblad van 230 mm diameter mag bijvoorbeeld bij een omtreksnelheid van 80 m/s maximaal 6.640 toeren per minuut draaien. Dat is tevens de streefsnelheid, want een te laag toerental is nefast voor een optimale werking van het segment. Deze normen staan ook op de diamantbladen vermeld.

EVOLUTIES

Opgelet met inferieure kwaliteit

Sommige aannemers willen op diamantzaagbladen besparen. Dat heeft fabrikanten ertoe aangezet om segmenten samen te stellen met goedkope metaalbindingen, een lagere staalbladkwaliteit te gebruiken etc. Het is dan ook belangrijk diamantbladen bij een betrouwbare leverancier te kopen.

Stofvrij werken

Vandaag geldt een verplicht gebruik van waterverneveling of een stofzuiger.

Milieuvriendelijker gemaakt

Onder het toeziende oog van de veiligheids- en milieu-inspectie ontwikkelen fabrikanten meer diamantzagen met een minimale ecologische voetafdruk.

Alternatieven voor diamant

Er gebeurden al verschillende experimenten met productieprocessen zoals ‘vacuum brazing’ en ‘electroplating’ of met CBN (cubic boron nitride), een alternatief voor diamant. De grondstof is een stuk goedkoper, maar moet inboeten aan hardheid tegenover diamanten. CBN wordt dus vooral gebruikt om metaal te slijpen en te schuren.

Geluidsarme zaagbladen

Geluidsarme zaagbladen bestaan in de meeste gevallen uit twee lagen met daartussen een geluiddempend materiaal.

VEELVOORKOMENDE PROBLEMEN

Diamantkwaliteit, -concentratie en -grootte spelen, samen met de segmentbinding, een zeer belangrijke rol. Als die niet of onvoldoende zijn afgestemd op het te zagen materiaal, kunnen zich heel wat problemen voordoen. In 99% van de gevallen zijn die simpelweg op te lossen door het juiste zaagblad te gebruiken voor de gewenste toepassing.

De meeste problemen met diamantzaagbladen zijn op te lossen door het blad af te stemmen op het te zagen materiaal en de machine

Enkele veelvoorkomende problemen zijn:

Blauwlopen segmenten en staalblad

Door een te hoge werkdruk of te harde binding kunnen de segmenten en/of het staalblad blauwlopen. Minder druk uitoefenen en gebalanceerd zagen verhelpt dat probleem. Ook een voldoende regelmatige afkoeling van de segmenten voorkomt blauwlopen.

Barsten of breuken in segmenten

In vele gevallen zijn barsten in segmenten te wijten aan te harde bindingen of niet-ronde zagen - dit veroorzaakt klemming in of stoten met de machine. Verwissel de zaag met een zaag voor de juiste toepassing.

Scheuren in staalblad

Een overbelasting van het zaagblad, een verkeerde staalbladspanning of een te hoog/laag toerental kan leiden tot scheuren in het zaagblad. Zaag gebalanceerd, zorg voor voldoende afkoeling van het blad of corrigeer de staalbladspanning of het toerental.

Ongelijkmatige slijtage van segmenten

Een ongelijkmatige segmentslijtage is te wijten aan te zachte bindingen, wringen met de zaag, een uitgesleten machineas of asgaten, of geen homogene segmentbindingen. Wissel de zaag met een toestel voor de juiste toepassing.

Vroegtijdige slijtage staalblad onder segment

Vroegtijdige slijtage is in vele gevallen te wijten aan zagen in zandhoudend materiaal, vers beton of asfalt met een onaangepaste zaag. Gebruik een zaag met beschermingselementen.

diamanten laten vroegtijdig los

Een te zachte binding leidt ertoe dat diamanten vroegtijdig kunnen loslaten. Zorg voor een zaag - en zeker een zaagblad - op maat van de toepassing.

Botte segmenten

Te harde bindingen kunnen leiden tot botte segmenten. Scherp het zaagblad op - als dat verantwoord is - of wissel de zaag in voor een zaag op maat van de toepassing.

Slingeren van staalblad

Bij een overbelasting van het zaagblad, bij te langdurig zagen met een botte zaag, of bij een verkeerde staalbladspanning of onaangepast toerental kan het staalblad beginnen te slingeren. Zaag balancerend, laat de zaag correct afkoelen en corrigeer de staalbladspanning en het toerental.

Met dank aan Bosch Power Tools bv, Carat nv, Festool Belgium nv, Husqvarna Belgium nv, Intermat nv, Klingspor, RUBI Benelux bv, Tyrolit nv