Impact van minder gebruik van pesticiden zou beperkt blijven

Europese Commissie onderzocht effect op voedselzekerheid

Volgens een recent onderzoek van de Europese Commissie zal het verminderen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen tegen 2030 weinig invloed hebben op de voedselzekerheid. Er kwam veel kritiek op het plan om het gebruik van pesticiden tegen dan te halveren, maar de Europese Commissie weerlegt deze commentaren en bevestigt grotendeels eerdere resultaten van haar onderzoek. De herhalingsoefening komt er op vraag van diverse milieuministers.

Pesticiden

Het plan om het gebruik van pesticiden met de helft te verminderen, heeft wel als gevolg dat de opbrengst bij de teelt van tomaten, druiven en hop terug zal lopen. Volgens de Commissie is dat echter niet erg, omdat deze gewassen een relatief kleine rol spelen bij de voedselzekerheid.

De Commissie waarschuwt wel voor het mogelijke domino-effect; dat een afnemende productie ook effect heeft op andere terreinen. Zo loopt de veehouderij risico als de prijzen van gewassen gaan stijgen door minder opbrengst: hierdoor zouden de kosten voor veevoeder namelijk ook toenemen, wat voor veehouders aanzienlijke gevolgen zou kunnen hebben.

De nieuwe studie stelt eerdere modellen bij en herevalueert de aannames die hieraan ten grondslag liggen. Ze bekritiseert andere studies waaruit bleek dat het verminderen van bestrijdingsmiddelen de opbrengst van alle gewassen met meer dan de helft zou verminderen, met als grootste tegenargument dat er te weinig is gekeken naar de impact op afzonderlijke gewassen.

Oekraïne en droogte

Het onderzoek kijkt ook naar de gevolgen van de oorlog in Oekraïne en de droogte op de voedselprijzen op korte en lange termijn. De conclusie is dat de energie- en brandstofprijzen wellicht langdurig hoger blijven door de oorlog, waardoor het mechanisch wieden van onkruid een relatief duur alternatief is vergeleken met pesticiden.

Op de langere termijn verwacht de studie echter dat de energiemarkt terugkomt naar het oude niveau of iets daarboven, waardoor de invloed op de voedselprijzen minimaal blijft. Ook is onderzocht of de prijsstijging van bestrijdingsmiddelen enig effect heeft op de productie van gewassen. De conclusie is dat de invloed beperkt is, omdat de productie van de meeste gewassen niet sterk toeneemt door het gebruik van pesticiden.

Extra kosten?

Daarnaast is er het verzoek van de ministers om te kijken naar het administratieve gedoe dat door een halvering van het pesticidegebruik zou worden teweeggebracht. Boeren moeten namelijk kunnen aantonen dat ze minder bestrijdingsmiddelen gebruiken. Volgens de Europese Commissie is het lastig om vast te stellen hoeveel tijd en geld de nieuwe regels gaan kosten, omdat er voorlopig onvoldoende gegevens beschikbaar zijn.

De ministers ontvangen waarschijnlijk deze zomer het definitieve rapport. Voorlopig gaat het louter om conceptversies. Een besluit over het gebruik van bestrijdingsmiddelen wordt pas volgend jaar verwacht, waarschijnlijk in het najaar. Hierbij is de kans groot dat de nieuwe Europese Commissie, die in de herfst van 2024 wordt benoemd, het uiteindelijke besluit zal nemen.