Nieuwe Europese regels voor verpakkingen

Beperken, hergebruiken en recycleren

De Europese Milieucommissie heeft haar voorstellen aangenomen om het hergebruik en recyclen van verpakkingen te vergemakkelijken, om onnodige verpakkingen en afval te verminderen en om het gebruik van gerecycled materiaal te bevorderen. Dit heeft ook gevolgen voor de voedingsindustrie.

Minder (wegwerp)plastic

Dinsdag hebben de leden van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid met 56 stemmen voor, 23 tegen en 5 onthoudingen hun standpunt bepaald over een voorstel voor een verordening die eisen stelt aan de gehele levenscyclus van verpakkingen, van grondstoffen tot de uiteindelijke verwijdering.

Europarlementariërs willen de verkoop van zeer lichte plastic draagtassen (onder 15 micron) verbieden, tenzij ze nodig zijn voor hygiënische redenen of als primaire verpakking voor los voedsel om voedselverspilling te helpen voorkomen.

Naast de algemene verpakkingsreductiedoelstellingen die in de verordening worden voorgesteld, willen de Europarlementariërs specifieke afvalreductiedoelstellingen voor plastic verpakkingen (10% in 2030, 15% in 2035 en 20% in 2040). Het plastic deel van de verpakking zou een minimaal percentage gerecycled materiaal moeten bevatten, afhankelijk van het type verpakking, met specifieke doelstellingen voor 2030 en 2040.

Tegen eind 2025 moet de Commissie de mogelijkheid beoordelen om streefcijfers en duurzaamheidscriteria voor te stellen voor kunststof op biobasis, een belangrijke hulpbron voor het 'defossiliseren' van de kunststofeconomie.

Hergebruik en hervulopties aanmoedigen

Europarlementariërs willen een onderscheid maken tussen, en de eisen verduidelijken voor, verpakkingen die hergebruikt of hervuld kunnen worden. Herbruikbare verpakkingen moeten voldoen aan een aantal criteria, waaronder een minimaal aantal keren dat ze hergebruikt kunnen worden. Einddistributeurs van dranken en meeneemmaaltijden in de horeca moeten consumenten de mogelijkheid bieden om hun eigen verpakking mee te nemen.

Verbod op 'eeuwigdurende chemicaliën'

Europarlementariërs willen een verbod op het gebruik van opzettelijk toegevoegde zogenaamde 'forever chemicals' (poly- en perfluoralkylstoffen of pfas) en bisfenol A in verpakkingen die in contact komen met voedsel. Deze stoffen worden op grote schaal gebruikt om verpakkingen brandwerend of waterdicht te maken, met name papieren en kartonnen voedselverpakkingen, en worden in verband gebracht met een reeks schadelijke gezondheidseffecten.

Andere voorgestelde maatregelen

• Strengere eisen stellen voor alle verpakkingen in de EU om als 'recyclebaar' te worden beschouwd, waarbij de Commissie de opdracht krijgt om criteria aan te nemen voor het definiëren van verpakkingen die "ontworpen zijn voor recycling" en "op grote schaal kunnen worden gerecycled".
• EU-landen moeten ervoor zorgen dat tegen 2029 90% van de materialen in verpakkingen (plastic, hout, ferrometalen, aluminium, glas, papier en karton) gescheiden wordt ingezameld.
• Aanbieders van online diensten zouden gebonden zijn aan dezelfde uitgebreide producentenverantwoordelijkheid.

Reactie

Rapporteur Frédérique Ries (Renew, BE) zei: "De  Milieucommissie heeft een sterk signaal afgegeven voor een volledige herziening van de Europese markt voor verpakkingen en verpakkingsafval. Daarom is het verbod op opzettelijk toegevoegde schadelijke chemicaliën een belangrijke overwinning voor de gezondheid van de Europese consument. We hebben er ook voor gezorgd dat de milieuambitie aansluit bij de industriële realiteit, met een verslag dat zich richt op innovatie en dat voorziet in een uitzondering voor bedrijven met minder dan tien werknemers."

Het is de bedoeling dat het voltallige Parlement tijdens de tweede plenaire vergadering in november 2023 stemt over zijn onderhandelingsmandaat.

Achtergrond

In 2018 genereerde de verpakkingssector in de EU een omzet van 355 miljard euro. Verpakkingen vormen ook een steeds grotere bron van afval: het EU-totaal is gestegen van 66 miljoen ton in 2009 tot 84 miljoen ton in 2021. In 2021 produceerde elke Europeaan 188,7 kg verpakkingsafval per jaar, een cijfer dat zonder aanvullende maatregelen naar verwachting zal stijgen tot 209 kg in 2030.