Werken op hoogte, daar is veel theorie over, maar de Tooldokter geeft je alvast enkele basistips om veilig aan de slag te gaan.
Handleiding, veiligheidsiconen. Zorg dat je voorbereid bent voor je aan de slag moet, maar het eerste waarbij een ladder van pas komt, is altijd wel een schilderwerk of om de ramen te lappen of zoiets. Het liefst heb je dan je handen zo veel mogelijk vrij, als steunpunt, maar je mag gerust wat gerief bij je nemen. Verplaats de ladder op tijd, zodat je nooit verder dan een meter je handen hoeft te strekken.
Moet je nog hoger? Gebruik dan een schuifladder. Controleer altijd op gebreken voor het te laat is. De slijtage van het materiaal. Klikken de stops naar behoren? Beperk ook de tijd dat je op de ladder staat. Een tweetal uur is ruim voldoende! Sta ook nooit met twee personen op een ladder. Dat brengt alleen maar onnodige risico’s met zich mee. Laat de ladder ook niet onbeheerd achter. Vooral met het oog op kinderen. Verzeker altijd de rem bij uitschuifbare ladders, zodat de schuivende delen vast staan bij het gebruik van de ladder.
Al gedacht aan een werkplatform? Het is nooit de bedoeling om op de laatste treden te staan om ergens aan te geraken, maar zo’n platform laat je toe om stabiel te staan. Hou er wel je gedachten bij om het in en uit te klappen. En zoals steeds, verzet op tijd de ladder. Een veilige reikwijdte is immers beperkt. Wil je nog meer reikwijdte, dan is een scharnierende trap een betere optie. Eenmaal opgesteld, let er wel op dat de scharnieren correct inklikken, kan je er een groot werkplatform op installeren. Een groter werkbereik, maar let er op dat je niet misstapt, uiteraard!
Zet de ladder onder een veilige hoek. Idealiter is dat in een hoek van 65 tot 75 graden. Klim daarbij met het gezicht naar de ladder toe, met je zwaartepunt recht boven de trede. Tracht steeds drie contactpunten te behouden met de ladder. Hou geen gereedschap in je handen vast, een gereedschapsgordel is veiliger.
Veilig aan de slag is ook oog hebben voor de omgeving rondom je. Laat geen materiaal of kabels rondslingeren. Let er ook op waar je de ladder plaatst. Zaken die onstabiel zijn of je bewegingen hinderen, of kabels die gevaar voor elektrocutie opleveren, verhinder je uiteraard. Is er veel passage? Sta je op de stoep? Baken dan een zone af met bijvoorbeeld verkeerskegels. Zaken waar je als dhz’er misschien van denkt dat het allemaal wat overdreven is, maar eigenlijk is het dat niet! Kweek jezelf die discipline aan.
Gebruik je de ladder om je naar een ander punt te begeven? Laat de ladder dan voldoende uitsteken zodat je een veilige houvast hebt. Je wil bij het verstappen zeker je evenwicht niet verliezen. Een goeie hoogte zorgt ervoor dat je ergonomisch de ladder terug kan vastpakken.
En wat met de ondergrond? Ook die moet stabiel zijn! Komt de ladder te staan in de aarde? Of een stuk gras? Dan kan ‘ie wegzakken! Een stabilisatiemat brengt soelaas. De treden of sporten van de ladder wil je dus zo horizontaal mogelijk. Check met je waterpas of je perfect recht staat. Als je de ladder niet stabiel krijgt, heeft ‘ie niet veel nodig om weg te glijden. Zo’n antislipmat is zeker ook nodig bij gepolierde betonvloeren, of natte ondergronden.
Wat drastischer, maar zeker van nut bij buitenwerken is om de ladder te verzekeren met een verankering aan de muur met een touw. Kies voor een verankering in de voeg, dan beschadig je de steen niet en kan je de voeg later nog herstellen. Voorzie een verankeringsoog, en veranker de ladder met een touw met enkele knopen.
Beperkt het dragen van lasten naar zaken die niet alleen licht zijn maar ook goed vast te nemen zijn. Een niet te zware bidon is doenbaar, zware lasten of te grote objecten. Vergeet dat maar. Zolang je jezelf geen veilige houvast kan garanderen, begin je er niet aan!
Zeker bij zo’n mastodont van een ladder, hou je ook rekening met je rug. Buigen doe je door je benen. Je rug is geen hefboom! Til de ladder. Kantel op z’n zij. En verpak de ladder net voorbij het midden. Dan kan je hem op schouder laten balanceren, terwijl je hem in evenwicht houdt met je beide armen. Ook als je ladder al recht staat, heb je daar dus aandacht voor.
Een rolsteiger, ook daar kom je mee in aanraking bij sommige klussen. Kijk voor de opstart altijd goed naar de handleiding. Voorzie daarbij de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen. Laat trouwens enkel mensen die vertrouwd zijn met de montage en gebruik van de steiger eraan werken. De basis moet steeds waterpas staan. Klim enkel van binnenuit naar boven en dit via het voorziene luik. Vanaf 2 meter vloerhoogte moet er zeker een leuning aanwezig zijn. De kruisdiagonalen zorgen voor een versterking van de steiger. Beklim de steiger enkel in geremde stand, maar verrij nooit een rolsteiger als er nog mensen op staan. Verwijder ook mogelijke obstakels en respecteer een gevarenzone rond de stelling.
Zit je met werken van wat langere duur aan je gevel? Als je die huurt, neem je uiteraard ook nog eens de handleiding door. De opbouw spreekt voor zich, maar de technische specificaties kunnen al eens verschillen. Starten doe je met de voeten. Die kan je in de hoogte wat bijregelen later. Dan volgt het zijkader. Veranker daarna meteen een kruisdiagonaal. Herhaal aan de andere kant. De steigervoeten hebben een basis in gegalvaniseerd staal, maar dat is niet voldoende bij dit type. Je voorziet nog enkele reststukken uit een stevige balk, die je dan kan vastnagelen met enkele stalen spijkers. Plooi ze om, zodat je ze later er nog uit kan halen. Daarna kan je eindelijk het platform om op te staan gaan opbouwen. Je klikt ze gewoon in de zijkaders. Ook nu controleer je nog eens op horizontaliteit met je waterpas. Bijregelen kan je steeds met de voeten. Zorg dat er, bijvoorbeeld, geen cementresten nog kleven waar je controleert op de stelling. Dat zou je waterpascheck alleen maar bedriegen. Vergeet de platformplaten ook niet te verzegelen met de voorziene pennen. De stelling werk je af met de voorziene rugleuning.
Hier zie je nu maar een demoversie van geringe hoogte, maar normaal bouw je de stelling nog hoger. Vandaar het belang dat de de steiger niet meer kan bewegen. Verankering aan de muur is daarom nodig. Dat doe je met een gevelanker. Dat is louter een buis met klauwklem, die je fixeert aan een ooganker. Boor het nodige gat. Bevestig de plug. En het anker draai je er makkelijker in met een stuk ijzer, bijvoorbeeld je boor zelf. Monteer de klauwklem, en schroef de bijhorende beugel vast. De steiger is klaar voor gebruik, maar hou altijd de weersomstandigheden in de gaten. Veilig werken, dat is een kwestie van gezond verstand en risico’s beperken!