HET GEHEEL IS MEER DAN DE SOM VAN DE PARTNERS

TUA West verbindt in West-Vlaanderen hoger onderwijs en industrie

Een West-Vlaamse universiteit naar Limburgs model bestaat niet. Toch zijn de Associaties KU Leuven en UGent zeer aanwezig in de provincie. Leuven heeft zijn 'historische' campus KULAK Kortrijk en de nieuwe vestiging in Brugge en VIVES als hogeschool. Ook UGent en Howest zijn actief in Kortrijk en Brugge. Sinds enkele jaren stimuleert TUA West, voluit de 'Technische Universitaire Alliantie voor economische transformatie in West-Vlaanderen', de samenwerking tussen die instellingen. Met zetel in het provinciehuis Boeverbos in Brugge en kantoren in Marke wil TUA West de aanwezige kennis en expertise laten doorstromen naar de vele kmo's in de regio. Motion Control had een gesprek met Charlotte Destoop, directeur van TUA West.

TRIPLE HELIX

“Het agentschap TUA West heeft een verbindende taak tussen o.a. de kennisinstellingen in West-Vlaanderen", steekt de directeur van wal. “Daarbij ligt de focus op twee pijlers: meer samenwerking tussen de hoger onderwijsinstellingen en het vlot ter beschikking stellen van de aanwezige kennis naar 'het economisch weefsel'. Onze liaisonfunctie als netwerkorganisatie vullen we in door partners samen te brengen, en dit in een 'triple helix'-model (zie hiernaast). Wij leggen de link tussen kennisinstellingen, bedrijven en overheden."

”De kenniswerf Machinebouw & Mechatronica (M&M) is ook van cruciaal belang voor alle andere clusters”

De raad van bestuur is samengesteld uit vertegenwoordigers van enerzijds Howest, KU Leuven, UGent en VIVES en anderzijds Unizo, Voka en het provinciebestuur. TUA West vindt haar bestaansreden in het strategische plan West Deal dat de strategische lijnen voor het provinciale economische beleid uittekende. “De gedurfde en vooruitstrevende ambities van West Deal zijn gestoeld op een groeipad, met de realiteitszin die zo typisch is voor de West-Vlaamse mentaliteit", licht Charlotte Destoop toe. “Samenwerking is hét sleutelwoord om de regionale, provinciale, Vlaamse én Europese krachten te bundelen; zonder dat dit de eigenheid en autonomie van de partners onder druk zet. Anders gezegd: iedereen moet er voordeel uit halen."

“Naast de ondersteuning van het hoger onderwijs in West-Vlaanderen, is het valoriseren van de aanwezige kennis de andere kerntaak van onze organisatie. Heel wat onderzoekers van onze hogescholen en universiteiten zijn met dingen bezig die gerust wat beter hun weg kunnen vinden naar het bedrijfsleven. En dat willen we realiseren volgens het principe van 'open innovatie'. Je kan veel verstaan onder dit begrip, maar eenvoudig gezegd verwijst open innovatie naar de praktijk van bedrijven om innovatieve ideeën en concepten met andere spelers uit te werken, uit te wisselen en - eventueel - ook te verhandelen. Wat niet wil zeggen dat alle resultaten van de samenwerking voor iedereen beschikbaar moeten zijn. Goede afspraken rond intellectuele eigendomsrechten maken goede vrienden", lacht Charlotte.

BRUGGEN BOUWEN

In de praktijk ontmoeten de onderzoekers elkaar in thematische expertengroepen rond de belangrijkste kennisclusters, de zogenaamde Fabrieken voor de Toekomst, waarop West-Vlaanderen zich toespitst: Blue Energy, Machinebouw en Mechatronica, Nieuwe Materialen, Voeding en Zorg. Belangrijk is dat de aandacht zich niet beperkt tot één thema. De leden kijken ook over de inhoudelijke schotten heen; crosssectorale innovatie staat immers garant voor de beste resultaten.

“Neem nu de cluster Machinebouw & Mechatronica (M&M). Die is van cruciaal belang voor alle andere clusters. Als we oplossingen willen vinden voor de wijzigende behoeftes, dan hoef ik er geen tekening bij te maken dat een continu innovatieproces in de machinebouw & mechatronica hierbij zeer belangrijk is. Concreet zitten wij met de cluster M&M regelmatig samen op een locatie van een van onze partners", vervolgt Charlotte Destoop. “Die bijeenkomsten, die we vanuit TUA West faciliteren, helpen onze partners om banden te smeden, om de noden en lacunes te identificeren, bijvoorbeeld op het vlak van infrastructuur. De echte kennis zit natuurlijk bij de partners en heel vaak gaat het om knowhow die heel complementair is."

“Daarnaast organiseren we nog andere evenementen", gaat Charlotte door. “We brengen dan met de expertengroep een bezoek aan een hoogtechnologisch bedrijf of we bemannen een gezamenlijke stand op een technologiebeurs. Of we pikken in op onverwachte kansen: onlangs hadden wij een blitzbezoek van een Canadese delegatie en hadden we in een rondetafelgesprek een fijne gedachtewisseling."

COMPETENTIECENTRUM

Heel belangrijk is ook de aanwezigheid van het competentiecentrum Machinebouw & Mechatronica in de provincie. Bedrijven kunnen er via de partners van TUA West en POM West-Vlaanderen gebruikmaken van hoogtechnologische apparatuur.

Twee applicatielabs, gerealiseerd door UGent en Sirris, leggen zich toe op enerzijds flexibele automatiseringsconcepten en zelflerende systemen voor flexibele en adaptieve werkplaatsen, anderzijds op slimme productieorganisatie. Verder is er het technologielabo van Howest, dat inzet op augmented en virtual reality. Ten slotte is het Maaklab van VIVES een open innovatieruimte, gericht op cocreatie en de ontwikkeling van technische competenties en innovatie.

De KU Leuven heeft dan weer in Brugge twee innovatielabs. Het lab 'Industrie 4.0 Machine' helpt bij het omvormen van machines en voertuigen naar geconnecteerde, (semi)autonome cyber physical systems. Het andere lab is een conceptfabriek of 'proeftuin', met zelfconfigureerbare plug-and-produce systemen.

EUROPESE STEUN

TUA West neemt ook een niet te onderschatten rol op in het binnenhalen van belangrijke subsidies. Zo krijgt de kenniswerf Machinebouw & Mechatronica, via het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO), de steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Dit fonds wil de economische, sociale en territoriale cohesie binnen de EU versterken en de bestaande onevenwichten tussen regio's verminderen. Het Vlaamse EFRO-programma subsidieert projecten in Vlaanderen die het concurrentievermogen verhogen.

KENNISVRAGENPLATFORM

Gevraagd naar wat de toekomst brengt, antwoordt directeur Destoop dat een kennisvragenplatform uitbouwen een van de prioriteiten is: “Wij willen graag de mogelijkheid bieden - via een onlineportaal - om een technische vraag te dispatchen bij onze verschillende partners. Zo kunnen de best geplaatste partners helpen om een probleem op te lossen. Daarnaast willen we natuurlijk ook onze werking blijven versterken, o.a. door het aantrekken van meer fondsen. Wat wij ook zeker nog willen doen, is bedrijventrajecten aanbieden, zodat onze labo-infrastructuur goed benut wordt." 

INDUSTRIE 4.0 TOEPASSEN IN UW BEDRIJF

Vanaf juni 2019 start het M&M-centrum met de eerste van twee cycli waar bedrijven worden aangemoedigd en ondersteund om de transformatie te maken naar industrie 4.0.

Samen met bedrijven zullen een negental proof-of-concepts worden ontwikkeld en gevalideerd. Deze bieden het hoofd aan typische industriële uitdagingen zoals de integratie van intelligentie in bestaande machines of hoe VR en AR kunnen helpen bij de ondersteuning van menselijke operatoren.

De cycli spitsen zich toe op drie tracks:

• Machine 4.0;
• Productiesysteem 4.0;
• Operator 4.0.

Deze tracks staan open voor alle bedrijven. Meer info op www.tuawest.be